
غذاهای شمال ایران
غذاهای سنتی شمال ایران همیشه به دلیل تنوع بینظیر، طعمهای اصیل و مواد اولیه تازه و طبیعیشان توجه ویژهای را به خود جلب کردهاند. این غذاها نهتنها نمادی از فرهنگ غنی مردم شمال کشور هستند، بلکه انعکاسی از طبیعت سرسبز و بکر این منطقه نیز به شمار میآیند. در هر گوشه از گیلان، مازندران و گلستان، میتوانید با طعمهایی آشنا شوید که بهراحتی یاد و خاطره آنها برای همیشه در ذهنتان باقی میماند.
در سفر به این مناطق، شما شاهد ذائقههای مختلفی خواهید بود که هرکدام از آنها با بهرهگیری از سبزیجات معطر، گوشتهای تازه و چاشنیهای طبیعی به طرز شگفتانگیزی ترکیب میشوند. از کباب ترش گیلانی گرفته تا میرزا قاسمی اصیل، باقلاقاتق، خورشت ترش تره و بسیاری دیگر از غذاهای محلی، همگی در کنار هم دستبهدست میدهند تا سفرهای پر از لذت و تنوع برای شما فراهم کنند.
این غذاها، بهویژه در فصلهای مختلف سال، با استفاده از مواد تازه و طبیعی که در دل طبیعت شمال کشور کشت میشوند، تهیه میشوند. سبزیجات معطر گیلانی، برنج محلی و ماهیهای تازه از دریا، همه بهعنوان اجزای اصلی این غذاها در نظر گرفته میشوند و در نهایت، طعمهای متفاوتی را خلق میکنند که در هیچکجای دیگر دنیا نمیتوان مشابه آن را پیدا کرد.
اگر شما هم از علاقهمندان به تجربههای جدید در آشپزی و غذاهای سنتی هستید، این وبلاگ به شما کمک خواهد کرد تا با غذاهای محبوب و اصیل شمال ایران آشنا شوید. از کبابهای خوشمزه گرفته تا خورشتها و پیشغذاهای متنوع، میتوانید با خواندن این مطالب، بهترین اطلاعات را برای سفر به شمال کشور و تجربه طعمهای بینظیر بدست آورید.
در ادامه، در این وبلاگ به معرفی برخی از معروفترین و لذیذترین غذاهای شمال ایران خواهیم پرداخت تا شما نیز با طرز تهیه آنها آشنا شوید و از این تجربیات لذت ببرید. با ما همراه باشید تا بهترین طعمها و رازهای آشپزی شمال ایران را برای شما فاش کنیم.
آش ترش مازندرانی
آش ترش مازندرانی یکی از غذاهای محبوب و اصیل استان مازندران است که در شهرهای مختلف این استان مانند ساری، قائمشهر، بابل و نوشهر بهویژه در فصول سرد سال پخته میشود. مازندران با داشتن طبیعتی سرسبز و آب و هوای معتدل، منطقهای مناسب برای کشت سبزیجات معطر و حبوبات است. مردم این استان علاقه زیادی به استفاده از مواد تازه و ارگانیک دارند و آش ترش یکی از نمونههای بارز این توجه به کیفیت مواد اولیه است. این غذا در کنار دیگر غذاهای محلی همچون میرزا قاسمی و کباب ترش، به عنوان یک غذای کامل و مقوی در کنار خانوادهها و مهمانان سرو میشود.
برای تهیه آش ترش مازندرانی، ابتدا حبوبات مختلف مانند نخود، لوبیا چیتی و عدس را پس از خیساندن، میپزند. سپس برنج نیمدانه و سبزیجات معطر مانند تره، گشنیز و اسفناج به مواد اضافه میشود. برای طعمدهی، آلوچه یا آلو خشک به آش اضافه میکنند و رب انار و پیاز داغ به آن طعمی ترش و شیرین میبخشند. در انتها، آش با آب نارنج یا غوره تنظیم میشود و گاهی به آن شکر نیز افزوده میشود. این آش خوشمزه معمولاً با نان تازه سرو شده و در کنار خانواده و دوستان، لذت خوردن آن دوچندان میشود.
کباب چنجه
کباب چنجه یکی از غذاهای محبوب و سنتی شمال ایران است که بهویژه در استان گیلان تهیه میشود. در این منطقه، به دلیل دسترسی به گوشت گوسفند تازه و سبزیجات معطر، کباب چنجه جزء انتخابهای اصلی در مهمانیها و جشنها است. علاوه بر گیلان، این کباب در دیگر استانهای شمالی مانند مازندران و گلستان نیز طرفداران زیادی دارد. این غذا در کنار دیگر غذاهای محلی شمال ایران مانند میرزا قاسمی و باقلاء قاتق، به عنوان یکی از نمادهای خوشمزه فرهنگ غذایی این مناطق شناخته میشود.
برای تهیه کباب چنجه، گوشت گوسفند یا گوساله بهصورت تکههای کوچک بریده میشود و با پیاز، سیر، ادویهجات مختلف و آبلیمو مزهدار میشود. سپس تکههای گوشت را در سیخهای کباب قرار داده و روی منقل کباب میکنند. در حین کباب کردن، معمولاً از زعفران دمکرده یا کره آبشده برای براق کردن کبابها استفاده میشود. این کباب خوشمزه با برنج زعفرانی، سبزیجات تازه یا گوجهفرنگی کبابی سرو میشود و طعمی لذیذ و بهیادماندنی دارد.
خورشت ترش تره
خورش ترش تره یکی از غذاهای محبوب و سنتی استان گیلان است که در شهرستانهای مختلف این استان، بهویژه در مناطق شمالی، تهیه میشود. در گیلان، به دلیل دسترسی به سبزیجات تازه و معطر، این خورش به عنوان یکی از غذاهای اصلی در سفرههای خانگی و مجالس جشن و مهمانیها شناخته میشود. گیلان با طبیعت سرسبز و اقلیم مرطوب خود، زمینهای مناسب برای رشد سبزیجات معطر مانند تره، نعناع، گشنیز و اسفناج دارد که از اصلیترین مواد تشکیلدهنده خورش ترش تره هستند.
برای تهیه خورش ترش تره، ابتدا سبزیجات معطر را خرد کرده و با سیر تفت میدهند. سپس برنج پختهشده را به مواد اضافه کرده و به همراه آبغوره یا آبنارنج میپزند. تخممرغها به مخلوط اضافه شده و در خورش جا میافتند. این خورش با طعم ترش و سبزیجات معطر خود، معمولاً با برنج سرو میشود و به دلیل طعم لذیذ و منحصر به فردش، یکی از انتخابهای اصلی مردم گیلان در روزهای سرد سال است.
کال کباب
کال کباب یکی از غذاهای سنتی و خوشمزه استان گیلان است که در شهرهای مختلف این استان، بهویژه رشت، انزلی، و لاهیجان، تهیه و مصرف میشود. این غذای لذیذ که معمولاً بهعنوان پیشغذا یا چاشنی کنار غذاهای اصلی سرو میشود، به دلیل ترکیب طعمهای ترش و معطر، محبوبیت زیادی بین مردم محلی و گردشگران دارد. استفاده از سبزیجات معطر بومی مانند چوچاق و خالواش، که بهوفور در گیلان یافت میشوند، به کال کباب عطر و طعم منحصربهفردی میبخشد و آن را به یکی از خاصترین غذاهای شمال کشور تبدیل کرده است.
برای تهیه کال کباب، ابتدا بادمجانها را روی زغال یا در فر کبابی میکنند تا پوست آنها کاملاً سوخته و گوشت داخلی نرم و دودی شود. سپس پوست سوخته را جدا کرده و بادمجان را له میکنند. در ادامه، مغز گردوی آسیابشده، سیر رندهشده، سبزیجات معطر خردشده (مانند چوچاق و خالواش)، نمک، فلفل و آب انار یا رب انار را با بادمجان ترکیب کرده و خوب مخلوط میکنند تا طعمی یکدست و متعادل به دست آید. پس از استراحت کوتاهی در یخچال، این چاشنی لذیذ آماده سرو است و معمولاً در کنار غذاهایی مانند باقلاقاتوق، ماهی دودی یا برنج کته مصرف میشود.
اناربیج
اناربیج یکی از خورشهای اصیل و سنتی استان گیلان است که در شهرهای مختلف این منطقه، بهویژه رشت، فومن و لاهیجان، طبخ میشود. گیلان به دلیل آبوهوای معتدل و مرطوب، دارای تنوع غذایی بالایی است و خورش اناربیج یکی از غذاهای محبوب این استان به شمار میآید. این خورش، به دلیل استفاده از سبزیجات محلی مانند چوچاق و خالواش، مغز گردوی ساییدهشده و رب انار، طعمی منحصربهفرد و دلپذیر دارد که آن را از دیگر خورشهای ایرانی متمایز میکند. مردم گیلان این غذا را معمولاً در مهمانیها و دورهمیهای خانوادگی همراه با برنج کته و ترشیهای محلی سرو میکنند.
برای تهیه اناربیج، ابتدا مغز گردوی آسیابشده را با مقداری آب روی حرارت ملایم قرار میدهند تا بهمرور روغن بیندازد. در همین حین، سبزیهای معطر شامل چوچاق، خالواش، جعفری، گشنیز و نعناع را خرد کرده و در مقدار کمی روغن سرخ میکنند. گوشت چرخکرده را با پیاز، نمک و ادویه ورز داده و به شکل قلقلی درمیآورند، سپس آنها را در تابهای جداگانه تفت میدهند. در نهایت، گوشتهای قلقلی به همراه سبزیهای سرخشده و رب انار ترش یا ملس به خورش اضافه میشود و روی حرارت ملایم قرار میگیرد تا کاملاً جا بیفتد. این خورش به دلیل ترکیب گردو و رب انار، طعمی ترش و شیرین دارد که بسیار مورد توجه علاقهمندان به غذاهای شمالی است.
واویشکا
واویشکا یکی از غذاهای سنتی و خوشمزه استان گیلان است که در بیشتر شهرستانهای این استان از جمله رشت، لاهیجان و انزلی بهویژه در فصول سرد سال تهیه میشود. این غذا با ترکیب گوشت چرخکرده، سیبزمینی و گوجهفرنگی، به عنوان یک غذای کامل و لذیذ در خانوادههای گیلکی بسیار محبوب است. واویشکا معمولاً در مجالس و مهمانیها سرو شده و بهعنوان یک وعده غذایی خوشمزه در کنار نان تازه، طرفداران زیادی دارد.
برای تهیه واویشکا ابتدا پیاز را خرد کرده و در روغن تفت میدهند تا طلایی شود، سپس گوشت چرخکرده را به آن اضافه کرده و تفت میدهند. بعد از اینکه گوشت رنگ خود را تغییر داد، رب گوجهفرنگی و گوجهفرنگیهای رندهشده به آن اضافه میشود. پس از پخت گوجهفرنگیها، سیبزمینیهای خردشده به مخلوط اضافه شده و درب قابلمه را میبندند تا سیبزمینیها بپزند. در پایان، تخممرغها روی مخلوط میشکنند و تا زمانی که تخممرغها بپزند، غذا آماده میشود. واویشکا معمولاً با نان تازه سرو میشود و طعمی لذیذ و متفاوت دارد که بسیاری را به خود جذب میکند.
میرزا قاسمی
میرزا قاسمی یکی از غذاهای سنتی و معروف استان گیلان است که در شهرستانهای مختلف این استان، به ویژه در رشت، لاهیجان و انزلی تهیه میشود. این غذا به عنوان یک غذای محلی گیلانی، در کنار نان تازه و به عنوان یک وعده غذایی لذیذ در مهمانیها و مجالس گیلانیها سرو میشود. میرزا قاسمی به دلیل طعم خاص و خوشمزهاش، جایگاه ویژهای در سفرههای گیلکی دارد و معمولاً در فصول سرد سال بیشتر تهیه میشود.
برای تهیه میرزا قاسمی ابتدا بادمجانها را روی شعله گاز یا آتش کباب کرده و پوست آنها را میگیرند. سپس سیر را رنده کرده و در روغن تفت میدهند. گوجهفرنگیها را رنده کرده و به سیر اضافه میکنند و به آن نمک و فلفل میزنند. بعد از اینکه گوجهفرنگیها به خوبی پخته و سس غلیظی حاصل شد، بادمجانها را به مخلوط اضافه کرده و با تخممرغ هم میزنند تا تخممرغها بپزند. در نهایت، میرزا قاسمی آماده شده و به همراه نان تازه سرو میشود.
سیر قلیه
سیر قلیه یکی از غذاهای سنتی و محبوب استان گیلان است که در شهرهای مختلف این استان مانند رشت، لاهیجان و فومن تهیه میشود. این خورش خوشمزه بیشتر در فصول سرد سال مورد استفاده قرار میگیرد و در خانوادههای گیلانی، به عنوان یک غذای مقوی و انرژیزا در کنار برنج یا نان تازه سرو میشود. این غذا به دلیل طعم خاص سیر تازه و عطر بینظیرش، جایگاه ویژهای در سفرههای گیلانی دارد.
برای تهیه سیر قلیه، ابتدا مرغ یا اردک را به تکههای کوچک تقسیم کرده و در روغن سرخ میکنند. سپس پیاز خرد شده را تفت داده و برگ سیر تازه خرد شده را به آن اضافه میکنند. بعد از تفت دادن سیر، لپه که از قبل خیس خورده است، به مخلوط افزوده میشود و با مقداری آب پخته میشود تا نرم شود. در نهایت تخممرغها را به خورش اضافه کرده و بگذارید تا بپزند و خورش به غلظت مناسبی برسد.
باقلا قاتق
باقلا قاتق یکی از غذاهای سنتی استان گیلان است که به ویژه در شهرهایی مانند رشت، لاهیجان و فومن بسیار محبوب است. این خورش خوشمزه و مغذی معمولاً در فصول سرد سال تهیه میشود و در کنار کته یا نان تازه سرو میشود. با توجه به استفاده از باقالی و شوید، این غذا طعمی خاص و بینظیر دارد که در سفرههای گیلانیان جایگاه ویژهای دارد.
برای تهیه باقلا قاتق، ابتدا شوید را خرد کرده و در روغن تفت میدهند تا عطر آن آزاد شود. سپس سیر خرد شده را اضافه کرده و با شوید تفت میدهند. در ادامه، باقالیها را به مخلوط افزوده و به مدت طولانی میپزند تا باقالیها نرم شوند. پس از پخت، تخممرغها را به خورش اضافه کرده و اجازه میدهند تا بپزند و خورش به غلظت مناسبی برسد. در انتها، نمک، فلفل و زردچوبه به میزان دلخواه اضافه میشود.
آغوز مسما
آغوز مسما یکی از غذاهای سنتی و محبوب استان مازندران، بهویژه در شهرهای ساری، بابل و آمل است. این غذا که ریشه در فرهنگ غذایی شمال ایران دارد، به دلیل استفاده از ترکیبات مغذی مانند گردو، گوشت اردک و رب انار، ارزش غذایی بالایی دارد. مازندرانیها این خورش را معمولاً در مهمانیها و مجالس رسمی تهیه میکنند و طعم ترش و شیرین آن بهخوبی با ذائقه مردم این منطقه هماهنگ است. استفاده از گردو و رب انار در غذاهای شمالی مانند فسنجان نیز رایج است و این ترکیب در آغوز مسما نیز نقش اصلی را دارد.
برای تهیه آغوز مسما، ابتدا گوشت اردک را به همراه پیاز سرخشده تفت میدهند تا طعم آن بهتر شود. سپس گردوی آسیابشده را اضافه کرده و با ادویههایی مانند زردچوبه، نمک و فلفل ترکیب میکنند. در این مرحله، رب انار به خورش اضافه شده و مقداری آب به آن میافزایند تا مواد بهآرامی پخته شوند. این خورش باید روی حرارت ملایم بپزد تا گوشت کاملاً نرم شود و روغن گردو خارج گردد. در نهایت، آغوز مسما پس از جا افتادن با برنج کته مازندرانی سرو میشود و طعم بینظیر آن تجربهای خاص از آشپزی شمال ایران را به ارمغان میآورد.
شامی مازندرانی
شامی مازندران یکی از غذاهای محبوب استان مازندران، بهویژه در شهرهای بابل و آمل است. این غذا با طعم خاص خود و ترکیب گوشت چرخکرده، سبزیجات معطر و لپه در سفرههای مازندرانی جایگاه ویژهای دارد. شامی بهعنوان یکی از غذاهای پرطرفدار در مهمانیها و مراسمهای محلی سرو میشود و معمولاً با برنج یا نان تازه خورده میشود. این غذا علاوه بر طعم خوشمزه، بسیار مقوی و انرژیزا است.
برای تهیه شامی مازندران، ابتدا لپه را میپزند و سپس با گوشت چرخکرده، پیاز، سیر و ادویهجات تفت میدهند. در ادامه، سبزیجات معطر مانند جعفری، گشنیز و تره به مواد اضافه میشود. سپس سیبزمینی رندهشده، تخممرغ و آرد نخودچی به مواد افزوده و همه مواد بهخوبی مخلوط میشوند. این مخلوط به مدت نیم ساعت در یخچال استراحت داده میشود تا طعمها به هم آمیخته شوند. در نهایت، مایه به شکل گرد یا بیضی فرم داده شده و در روغن داغ سرخ میشود تا شامیهای ترد و خوشمزه آماده سرو گردد.
کوفته گیلانی
کوفته گیلانی یکی از غذاهای پرطرفدار و سنتی در استان گیلان است. این غذا بهویژه در شهرهایی مانند رشت، لاهیجان، و انزلی در شمال ایران تهیه میشود. گیلانیها به دلیل استفاده از مواد اولیه تازه و طبیعی، در تهیه غذاهایشان شهرت دارند و کوفته گیلانی نیز یکی از بهترین نمونههای آشپزی این منطقه است. این غذا در مهمانیها و جشنها بهعنوان یکی از غذاهای اصلی سرو میشود و بهخاطر طعم خاص و متفاوتش، همیشه طرفداران زیادی دارد.
برای تهیه کوفته گیلانی، ابتدا گوشت چرخکرده را با پیاز رندهشده، سیر، سبزیجات معطر مانند جعفری، گشنیز و تره، آرد نخودچی و تخممرغ مخلوط میکنند. این مواد بهخوبی ورز داده میشوند تا یک مایه یکنواخت بهدست آید. سپس از این مخلوط به اندازه گردو برداشته و به شکل کوفتههای کوچک فرم میدهند. کوفتهها در روغن داغ سرخ میشوند تا طلایی و برشته شوند و معمولاً همراه با برنج سرو میشوند. این غذای لذیذ با ترکیب طعمهای تازه و معطر، یکی از غذاهای محبوب در سفرههای گیلانی است.
سیر واویج
سیر واویج یکی از غذاهای سنتی استان گیلان است که به دلیل عطر و طعم خاص برگ سیر تازه، طرفداران زیادی در این منطقه دارد. این غذا معمولاً در بهار، زمانی که برگ سیر تازه در دسترس است، تهیه میشود و یکی از غذاهای سبک و مقوی گیلانی محسوب میشود. گیلان با داشتن فرهنگ غذایی غنی و متنوع، به استفاده از سبزیجات محلی در غذاهای خود شهرت دارد و سیر واویج یکی از نمونههای بارز این سنت غذایی است که در کنار برنج محلی سرو میشود.
برای تهیه سیر واویج، ابتدا برگهای سیر تازه را خرد کرده و در مقدار کمی روغن تفت میدهند تا نرم شود. سپس تخممرغها را با نمک، فلفل و زردچوبه مخلوط کرده و به سیر تفتدادهشده اضافه میکنند. مواد را هم میزنند تا تخممرغها بپزند و با سیر ترکیب شوند. این غذا به دلیل سادگی و ارزش غذایی بالا، یکی از گزینههای محبوب گیلانیها برای وعدههای سبک است و معمولاً همراه با نان یا برنج سرو میشود.
خورش ششانداز گیلانی
خورش ششانداز یکی از غذاهای سنتی و خوشطعم استان گیلان است که بهویژه در شهر رشت، پایتخت خوراکیهای ایران، محبوبیت زیادی دارد. این خورش به دلیل ترکیب مواد گیاهی مانند بادمجان و گردو و طعم ترش و ملایم رب انار، یکی از غذاهای مورد علاقه گیلانیها در مهمانیها و دورهمیهاست. مردم رشت بهخاطر فرهنگ غذایی غنی خود، به استفاده از مواد تازه و محلی شهرت دارند و خورش ششانداز نمونهای از این ذوق و سلیقه در پخت غذاهای محلی است.
برای تهیه خورش ششانداز، ابتدا پیازها را خرد کرده و در کمی روغن تفت میدهند تا طلایی شوند. سپس گردوی آسیابشده را به پیاز اضافه کرده و با ادویهجاتی مثل زردچوبه و فلفل سیاه مخلوط میکنند. در ادامه رب انار به ترکیب افزوده شده و پس از اضافه کردن آب جوش، اجازه میدهند خورش بهآرامی بجوشد و به روغن بیفتد. بادمجانها را جداگانه سرخ کرده و در اواخر پخت به خورش اضافه میکنند تا طعمها بهخوبی ترکیب شوند. این خورش معمولاً با برنج دمی گیلانی یا کته سرو میشود و طعم منحصربهفرد آن هر ذائقهای را جذب میکند.
کباب ترش
کباب ترش یکی از غذاهای محبوب و سنتی استان گیلان است که بهویژه در شهرهای رشت و انزلی در شمال ایران بسیار معروف است. این کباب بهطور معمول در مهمانیها و جشنها سرو میشود و طعم ترش و خوشمزهاش باعث شده تا طرفداران زیادی پیدا کند. گیلان بهخاطر آب و هوای معتدل و داشتن مواد اولیه تازه مانند سبزیجات معطر و انار، کباب ترش را به یکی از غذاهای خاص این منطقه تبدیل کرده است. این غذا نهتنها در گیلان، بلکه در بسیاری از شهرهای شمالی دیگر نیز با کمی تغییرات در طرز تهیه، طبخ میشود.
طرز تهیه کباب ترش ساده است؛ ابتدا گوشت گوسفند یا مرغ را با پیاز رندهشده، سیر، ادویهجات مختلف و رب انار میزنند تا طعم آن ترش و معطر شود. سپس گوشت مزهدار شده را به سیخ کشیده و در دمای متوسط گریل میکنند. در این هنگام، سبزیجات معطر مانند گشنیز، نعناع و چوچاق نیز به آن اضافه میشود تا طعمی بینظیر پیدا کند. کباب ترش معمولاً همراه با برنج سفید یا نان تازه سرو میشود و طعم خاص و خوشمزه آن، هر کسی را مجذوب خود میکند.
جمعبندی
غذاهای شمال ایران، به ویژه از استانهای گیلان، گلستان و مازندران، به دلیل استفاده از مواد تازه و سبزیجات معطر، دارای طعمهای منحصر بهفرد و متنوعی هستند. این غذاها اغلب ترکیبی از طعمهای ترش، تند و دودی بوده و در کنار برنج تازه و کبابهای خوشمزه سرو میشوند. از میرزا قاسمی با بادمجان کبابی و سیر گرفته تا قلیه ماهی و کباب ترش، هر کدام از این غذاها با طعمهای خاص خود به لذتبخشتر کردن سفر به شمال ایران کمک میکنند. این غذاها نه تنها در میان مردم بومی این مناطق محبوب هستند، بلکه به دلیل طعمهای خوشمزه و متفاوتشان، در سراسر کشور طرفداران زیادی دارند. بنابراین، اگر قصد دارید به شمال ایران سفر کنید، حتماً باید از این غذاهای بینظیر بهرهمند شوید و لذت تجربه طعمهای اصیل شمالی را بچشید.
نظر، تجربه و سوال خود را با ما در میان بگذارید
اینجا دیده می شوید!
با ثبت نظر، انتقادات و پیشنهادات خود، در انتخاب دیگران سهیم باشید