زاهدان، قلب سیستان و بلوچستان

زاهدان، مرکز استان سیستان و بلوچستان، شهری با تاریخی غنی و فرهنگی متنوع است که در دل کویرهای جنوبی ایران و نزدیکی مرز با پاکستان و افغانستان قرار دارد. این شهر با توجه به موقعیت جغرافیایی‌اش، نقطه‌ تلاقی فرهنگ‌ها و مردمانی با زبان‌ها و آداب متفاوت است. زاهدان به عنوان قلب سیستان و بلوچستان، نه‌تنها مرکز اداری و اقتصادی این استان است، بلکه مقصدی جذاب برای کسانی است که به دنبال تجربه‌ای متفاوت از فرهنگ و طبیعت ایران هستند.

تاریخچه شهر

زاهدان، مرکز استان سیستان و بلوچستان، در جنوب‌شرقی ایران قرار دارد و تاریخچه‌ای پیچیده و غنی دارد که به دوران‌های باستانی و قرون وسطی بازمی‌گردد. این شهر، که در گذشته به نام زاهدان‌قلعه شناخته می‌شد، در ابتدا یک مرکز تجاری و نظامی کوچک در مسیرهای عبور کاروان‌ها و مسافران بود. در طول قرن‌ها، این منطقه شاهد حضور و تأثیر فرهنگ‌ها و تمدن‌های مختلفی همچون پارسیان، یونانیان، ساسانیان، اسلامی و حتی افغان‌ها بوده است.

در دوران ساسانیان، منطقه‌ای که امروزه زاهدان نام دارد، به‌عنوان یکی از مسیرهای مهم کاروان‌ها به حساب می‌آمد و این موقعیت استراتژیک باعث شد تا در گذر زمان به یک مرکز بازرگانی تبدیل شود. همچنین در دوران اسلامی، زاهدان بخشی از سرزمین سیستان بوده که در آن زمان تحت سلطه‌ی خلفای عباسی قرار داشت.پس از انقراض سلسله‌های مختلف در ایران، منطقه سیستان و بلوچستان به تدریج دستخوش تغییرات فرهنگی و سیاسی شد. اما زاهدان به‌عنوان یک نقطه مرزی در نزدیکی کشورهای افغانستان و پاکستان، همیشه اهمیت خود را حفظ کرده است.زاهدان به‌طور رسمی در اوایل قرن بیستم و پس از تأسیس راه‌آهن سراسری ایران، به‌عنوان یک نقطه اتصال راه‌های شمال و جنوب کشور، اهمیت ویژه‌ای پیدا کرد. در این زمان، زاهدان تبدیل به یک ایستگاه مهم تجاری و بازرگانی شد.

در دهه‌های اخیر، زاهدان به عنوان مرکز فرهنگی و اقتصادی استان سیستان و بلوچستان، با تأسیس دانشگاه‌ها، مراکز علمی، فرهنگی و تجاری، جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است. این شهر امروز هم به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز فرهنگی و تجاری جنوب‌شرقی ایران شناخته می‌شود و همچنان در میان تاریخ و فرهنگ متنوع خود، جذابیت‌های بسیاری برای گردشگران و محققان دارد.

زاهدان

دیدنی های طبیعی زاهدان

زاهدان، مرکز استان سیستان و بلوچستان، دارای جاذبه‌های طبیعی منحصربه‌فردی است که ترکیبی از کوهستان، بیابان و چشمه‌های طبیعی را در خود جای داده است. تالاب هامون یکی از جاذبه‌های طبیعی استان است که در گذشته یکی از بزرگ‌ترین دریاچه‌های آب شیرین ایران بوده و زیستگاه گونه‌های مختلف پرندگان و جانوران محسوب می‌شود. همچنین، بیابان لوت و کلوت‌های زاهدان با ساختارهای شگفت‌انگیز و چشم‌اندازهای منحصر‌به‌فرد، تجربه‌ای بی‌نظیر از طبیعت ایران را به گردشگران ارائه می‌دهند.در کنار این جاذبه‌ها، کوه خواجه نیز به‌عنوان یک کوه باستانی و مقدس در دل دشت سیستان قرار دارد که به دلیل معماری خشتی خود، به تخت جمشید خشتی ایران مشهور است. این جاذبه‌های طبیعی زاهدان، آن را به مقصدی ایده‌آل برای علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی و ماجراجویی تبدیل کرده است.

تالاب هامون

تالاب هامون یکی از مهم‌ترین تالاب‌های ایران و سومین تالاب بزرگ این کشور است که در منطقه سیستان و بلوچستان، در مرز ایران و افغانستان قرار دارد. این تالاب در حقیقت مجموعه‌ای از سه دریاچه به نام‌های هامون پوزک، هامون صابری و هامون هیرمند است که به یکدیگر متصل هستند و از رودخانه هیرمند تغذیه می‌شوند.

ویژگی‌های گردشگری تالاب هامون

تالاب هامون با چشم‌اندازهای منحصر‌به‌فرد و اهمیت اکولوژیکی، یکی از جاذبه‌های طبیعی مهم سیستان و بلوچستان محسوب می‌شود. این تالاب که روزگاری از بزرگ‌ترین دریاچه‌های آب شیرین ایران بوده، با وجود خشکسالی‌های اخیر، همچنان مقصدی جذاب برای علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی و گردشگری ماجراجویانه است. برخی از ویژگی‌های گردشگری این تالاب عبارت‌اند از:

پرنده‌نگری : تالاب هامون در فصل‌های پرآب، محل زندگی و مهاجرت پرندگان مختلفی مانند فلامینگو، حواصیل، اردک سرسبز، لک‌لک و پرستوهای دریایی است. این منطقه یکی از بهترین نقاط برای تماشای پرندگان در ایران محسوب می‌شود.

قایق‌سواری و طبیعت‌گردی: در زمان‌هایی که تالاب پرآب است، گردشگران می‌توانند با قایق‌های سنتی محلی در بخش‌های مختلف آن گردش کرده و از زیبایی‌های بکر طبیعت لذت ببرند.

تجربه فرهنگ بومی: سفر به تالاب هامون، فرصتی برای آشنایی با فرهنگ مردم سیستان و بلوچستان است. سیستانی‌های محلی با لباس‌های سنتی، صنایع‌دستی منحصربه‌فرد و سبک زندگی خاص خود، جذابیت فرهنگی ویژه‌ای به این منطقه داده‌اند.

اکوتوریسم و ماجراجویی: منطقه تالاب هامون با داشتن دشت‌های وسیع، تپه‌های شنی، زمین‌های باتلاقی و جزایر کوچک در برخی فصول، مقصدی ایده‌آل برای علاقه‌مندان به اکوتوریسم، کمپینگ و عکاسی طبیعت است.

موقعیت جغرافیایی تالاب هامون

تالاب هامون در شمال استان سیستان و بلوچستان و در نزدیکی مرز ایران و افغانستان قرار دارد. این تالاب در بخش‌هایی از شهرستان‌های زابل و زهک گسترده شده و بخشی از آن در خاک افغانستان قرار دارد. موقعیت جغرافیایی آن باعث شده که از منابع آبی رود هیرمند و دیگر رودخانه‌های فصلی تغذیه شود.

تالاب هامون زاهدان

کوه خواجه

کوه خواجه یکی از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی برجسته در استان سیستان و بلوچستان است که در نزدیکی تالاب هامون و در شهرستان زابل قرار دارد. این کوه با ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد خود، هم به عنوان یک منطقه طبیعی دیدنی و هم به عنوان یک مکان تاریخی با اهمیت فرهنگی، در جذب گردشگران نقش دارد.

ویژگی‌ها و اهمیت تاریخی

موقعیت استراتژیک: کوه خواجه یک تپه باستانی است که در ارتفاع ۲۳۰ متر از سطح دریا قرار دارد و به دلیل موقعیت استراتژیک‌اش، در دوره‌های مختلف تاریخی به عنوان یک قلعه دفاعی و مرکز فرهنگی استفاده می‌شده است.

آثار تاریخی: در این منطقه آثار زیادی از دوران ساسانیان، اشکانیان و حتی قبل از آن یافت شده است. در دل کوه خواجه، معابدی، برج‌ها و بقایای ساختمان‌های تاریخی دیده می‌شود که نشان‌دهنده وجود یک مرکز فرهنگی و مذهبی در گذشته است.

دژ و معبد: در بالای کوه، دژی قدیمی با آثار معماری به جا مانده است که به معبد آناهیتا تعلق دارد. این معبد به عنوان محل عبادت الهه آب در دوران باستان شناخته می‌شود.

ویژگی‌های طبیعی و گردشگری

منظره پانورامیک: از بالای کوه خواجه، منظره‌ای پانورامیک از تالاب هامون، دشت‌های وسیع اطراف و کوه‌های مرتفع منطقه قابل مشاهده است که تجربه‌ای ویژه برای علاقه‌مندان به عکاسی طبیعت فراهم می‌آورد.

پیاده‌روی و کوهنوردی: کوه خواجه با مسیرهای مختلف و سنگ‌چین‌های قدیمی، مقصدی عالی برای کوهنوردی و پیاده‌روی است. این مسیرها به ویژه در فصل‌های خنک‌تر سال جذابیت زیادی دارند.

دوره‌های مختلف تاریخی: در این منطقه می‌توان به راحتی لایه‌هایی از تاریخ ایران باستان را مشاهده کرد، که هر بخش از کوه خواجه بخشی از یک داستان تاریخی بزرگ را روایت می‌کند.

امکانات گردشگری

عدم امکانات اقامتی رسمی: در کوه خواجه امکانات اقامتی خاصی مانند هتل‌ها و اقامتگاه‌های مدرن وجود ندارد، اما گردشگران می‌توانند در اطراف آن در کمپ‌های طبیعت یا در اقامتگاه‌های سنتی در شهر زابل اقامت کنند.

راهنمای محلی: برای بازدید از این منطقه تاریخی، به ویژه برای کسانی که علاقه‌مند به تاریخ و فرهنگ هستند، استفاده از راهنمایان محلی برای توضیح بیشتر درباره آثار تاریخی و مسیرها توصیه می‌شود.

دسترسی آسان: این مکان به راحتی از طریق جاده‌های اصلی زابل قابل دسترسی است و با خودرو می‌توان به نزدیک‌ترین نقطه کوه رسید.

موقعیت جغرافیایی کوه خواجه

کوه خواجه در شمال‌شرقی استان سیستان و بلوچستان و در نزدیکی شهر زابل قرار دارد. این منطقه در نزدیکی تالاب هامون و مرز ایران و افغانستان واقع شده است، که علاوه بر جاذبه‌های طبیعی و تاریخی، محیطی آرام و دور از هیاهو برای گردشگران فراهم می‌آورد.

کوه خواجه زاهدان

بیابان لوت

بیابان لوت یکی از شگفت‌انگیزترین و وسیع‌ترین بیابان‌های ایران است که به عنوان یک میراث طبیعی و جغرافیایی برجسته در جنوب شرق کشور شناخته می‌شود. این بیابان، که در منطقه‌ای گسترده از استان‌های کرمان، سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی قرار دارد، به عنوان یکی از بیابان‌های داغ‌ترین و خشک‌ترین مناطق دنیا شناخته می‌شود.

ویژگی‌ها و اهمیت بیابان لوت

دما و شرایط اقلیمی: بیابان لوت یکی از گرم‌ترین مناطق دنیا است و در برخی نقاط آن، دمای هوا در تابستان‌ها به بیش از 70 درجه سانتی‌گراد می‌رسد. این منطقه به دلیل بیابان‌های وسیع، دماهای شدید و رطوبت کم، به عنوان یک محیط بی‌رحم و پرچالش برای طبیعت‌گردی شناخته می‌شود.

کلوت‌ها: یکی از ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد بیابان لوت، کلوت‌ها یا تپه‌های شنی طبیعی است که بر اثر فرسایش باد به شکل‌های شگفت‌انگیز و منحنی درآمده‌اند. این ساختارها، که در منطقه شهداد از توابع کرمان قرار دارند، به "کلوت‌های شهداد" معروف‌اند و به عنوان یکی از بزرگ‌ترین و دیدنی‌ترین جاذبه‌های بیابانی جهان شناخته می‌شوند.

مناظر منحصر به فرد:بیابان لوت با وجود گرمای شدید و خشکی آن، دارای مناظری شگفت‌انگیز از تپه‌های شنی، کوه‌های خشک، دشت‌های وسیع و دریاچه‌های نمکی است که به جذابیت‌های طبیعی آن افزوده است. این مناظر بسیار مناسب برای عکاسی‌های طبیعت و گردشگری ماجراجویانه هستند.

پوشش گیاهی و جانوری:علی‌رغم شرایط سخت محیطی، بیابان لوت زیستگاه برخی گونه‌های مقاوم جانوری و گیاهی است که به خوبی خود را با شرایط دشوار این منطقه تطبیق داده‌اند. گونه‌هایی مانند گوزن ایرانی، آهو، و روباه در این منطقه زندگی می‌کنند. همچنین برخی گیاهان بیابانی مانند تاک‌ها و درختچه‌های مقاوم به خشکی در اطراف لوت رشد می‌کنند.

امکانات گردشگری بیابان لوت

کمپینگ و شب‌مانی در بیابان: گردشگران می‌توانند با کمپینگ در دل بیابان و تجربه شب‌مانی در این منطقه، از آرامش و سکوت طبیعت لذت ببرند. در فصول سردتر سال، شب‌های بیابان لوت بسیار دلپذیر و جذاب است.

راهنمایان محلی: برای سفر به بیابان لوت، به ویژه برای پیمایش و رسیدن به مناطق دوردست، استفاده از راهنمایان محلی توصیه می‌شود. این راهنمایان می‌توانند اطلاعات دقیق در مورد مسیرها، خطرات احتمالی و ویژگی‌های جغرافیایی منطقه ارائه دهند.

امکانات اقامتی: در نزدیکی برخی مناطق بیابان لوت، امکانات اقامتی مانند اقامتگاه‌های بوم‌گردی و هتل‌های کم‌تعداد وجود دارد که امکانات ساده اما راحتی را برای گردشگران فراهم می‌آورد. همچنین، برخی تورهای ویژه از سوی شرکت‌های گردشگری به منظور بازدید از بیابان و مناطق اطراف آن برگزار می‌شود.

تجربه رانندگی در بیابان: یکی از جذاب‌ترین فعالیت‌ها در بیابان لوت، رانندگی با خودروهای چهارچرخ در دشت‌های وسیع و کویر است. علاقه‌مندان به ماجراجویی می‌توانند در این بیابان، مسیرهای منحصر به فرد را با رانندگی طی کنند.

موقعیت جغرافیایی بیابان لوت

بیابان لوت در جنوب شرقی ایران واقع شده و در استان کرمان، استان سیستان و بلوچستان و استان خراسان جنوبی گسترده شده است. این بیابان از شمال به کوه‌های کویر مرکزی ایران و از جنوب به دریای عمان نزدیک است. از آنجا که بیابان لوت از چندین مسیر دسترسی دارد، بهترین روش برای رسیدن به این منطقه استفاده از جاده‌های اصلی کرمان و زاهدان است.

کویر لوت زاهدان

فرهنگ و آداب و رسوم مردم زاهدان

لباس‌های سنتی

مردم زاهدان، به ویژه از قوم بلوچ، به لباس‌های سنتی خود اهمیت زیادی می‌دهند. مردان بلوچ معمولاً لباس‌هایی از جنس پارچه‌های نخی و پنبه‌ای با رنگ‌های روشن می‌پوشند که شامل پیراهن بلند، شلوار گشاد و کلاه‌های سنتی است. زنان بلوچ نیز از چادر‌های رنگی به نام چادر سیستانی و زیورآلات سنتی مانند دستبند و گردنبند استفاده می‌کنند.

موسیقی و رقص محلی

رقص بلوچ یک بخش ویژه از جشن‌ها و مراسم‌های محلی در زاهدان است. این رقص‌ها بیشتر در جمع‌های بزرگ مانند عروسی‌ها، جشن‌های ملی و مذهبی برگزار می‌شوند. رقص بلوچ معمولاً گروهی است و حرکات دست و پا با ریتم موسیقی هماهنگ می‌شود. این رقص‌ها نمادی از شادی و تضاد با سختی‌های زندگی هستند و به طور سنتی با پوشش‌های محلی و در فضای باز اجرا می‌شوند. حرکات چرخشی و پرانرژی در این رقص‌ها به جذابیت و زیبایی مراسم می‌افزاید و می‌تواند ساعت‌ها ادامه یابد.

صنایع دستی زاهدان

یکی از معروف‌ترین صنایع دستی گلیم و فرش بلوچ است که با نقوش خاص و رنگ‌های زنده بافته می‌شود. زیورآلات دستی همچون دستبند، گردنبند و گوشواره از فلزات و سنگ‌های بومی نیز جزو تولیدات محبوب این منطقه هستند. کلاه‌های سنتی بلوچ و چادرهای بلوچ که با طرح‌ها و رنگ‌های مختلف دوخته می‌شوند، نشان‌دهنده مهارت‌های عالی زنان در صنایع دستی است. این صنایع دستی علاوه بر زیبایی، معمولاً به‌عنوان نماد فرهنگ و هویت بومی بلوچ‌ها نیز شناخته می‌شوند.

صنایع دستی زاهدان

غذای محلی زاهدان

اوجیزک:

یکی از غذاهای سنتی و پرطرفدار مردم زاهدان است که به‌ویژه در وعده صبحانه یا میان‌وعده مصرف می‌شود. این غذای ساده و مقوی از بلغور گندم، شیر، شکر، کره محلی و پودر هل تهیه می‌شود. در برخی نسخه‌ها، ممکن است به آن پسته یا بادام نیز اضافه شود.طرز تهیه اوجیزک به این صورت است که ابتدا بلغور گندم را در آب می‌پزند تا نرم شود. سپس شیر را به آن افزوده و همراه با شکر و کره می‌پزند تا به یک دسر غلیظ و خوشمزه تبدیل شود. این غذا طعمی شیرین و کرمی دارد و به دلیل داشتن گندم و شیر، از نظر تغذیه‌ای بسیار مغذی و انرژی‌زا است.اوجیزک معمولاً در مراسم خاص یا در صبحانه به‌عنوان یک غذای پرانرژی و لذیذ خورده می‌شود. در برخی مناطق زاهدان، این غذا در ماه‌های سرد سال برای گرم نگه داشتن بدن و تأمین انرژی مصرف می‌شود.

اوجیزک زاهدان

تباهگ:

یک غذای سنتی و محبوب در زاهدان و مناطق بلوچستان است که از گوشت خشک‌شده و نمک‌زده تهیه می‌شود. این غذا به دلیل استفاده از گوشت خشک‌شده، طعمی خاص و ماندگار دارد و معمولاً با ادویه‌های محلی مانند زردچوبه و فلفل سیاه همراه است. تباهگ به‌عنوان یک غذای مغذی و پرانرژی، معمولاً در مهمانی‌ها و مراسم‌های خاص سرو می‌شود. این غذا برای مناطق خشک و گرم مانند زاهدان مناسب است و به دلیل ماندگاری بالای گوشت خشک‌شده، می‌تواند برای مدت طولانی نگهداری شود. تباهگ بخشی از فرهنگ غذایی و سنت‌های مردم بلوچستان است.

تباهگ زاهدان

دوغ پای:

دوغ‌پا یکی از غذاهای سنتی و محبوب مردم زاهدان و بلوچستان است که ترکیبی از دوغ، گوشت و سبزیجات می‌باشد. این غذا به‌ویژه در فصل‌های گرم سال مورد توجه قرار می‌گیرد و به دلیل داشتن طعمی ترش و خوشمزه، بسیار محبوب است. در این غذا، دوغ تازه با گوشت گوسفند یا مرغ، حبوبات و سبزیجات ترکیب می‌شود و در نهایت با ادویه‌های محلی مزه‌دار می‌گردد. دوغ‌پا معمولاً همراه با نان محلی سرو می‌شود و به‌عنوان یک غذای مقوی و انرژی‌زا شناخته می‌شود. این غذا نه تنها برای پذیرایی مهمان‌ها استفاده می‌شود، بلکه در بسیاری از خانه‌ها به‌عنوان وعده‌ای کامل و مغذی در روزهای گرم سال خورده می‌شود.

دوغ پای زاهدان

نتیجه گیری

سفر به زاهدان تجربه‌ای منحصر به فرد از فرهنگ، تاریخ و طبیعت ایران است. این شهر با مردم مهمان‌نواز، غذاهای خوشمزه و صنایع دستی خاص، مقصدی جذاب برای کسانی است که به دنبال کشف جنبه‌های متفاوت از فرهنگ ایرانی هستند. شما می‌توانید از جاذبه‌های طبیعی مانند بیابان لوت، تالاب هامون و کوه خواجه بازدید کنید، در حالی که در کنار آن‌ها موسیقی، رقص و جشن‌های محلی را تجربه کنید. علاوه بر این، مراسم مذهبی و آداب و رسوم سنتی در این منطقه، فرهنگ غنی و متنوع بلوچ‌ها را به شما نشان می‌دهد. در مجموع، زاهدان با طبیعت بکر، تاریخ غنی و زندگی محلی خاص، مقصدی بی‌نظیر برای سفر به ایران است.

سوالات متداول:

1.چرا باید به زاهدان سفر کنیم؟

زاهدان شهری با فرهنگ غنی، مردمانی مهمان‌نواز و جاذبه‌های طبیعی و تاریخی منحصربه‌فرد است. بازارهای سنتی مانند بازار رسولی، صنایع‌دستی بلوچی و غذاهای محلی مانند تنورچه تجربه‌ای خاص را رقم می‌زنند. از دیدنی‌های مهم می‌توان به مسجد مکی، کوه تفتان و روستای لادیز اشاره کرد. نزدیکی به مرز و امکان خرید کالاهای وارداتی، زاهدان را به مقصدی جذاب تبدیل کرده است. اگر به دنبال سفری متفاوت با طبیعت بکر و فرهنگی خاص هستید، زاهدان انتخابی عالی است.

2.بهترین زمان برای سفر به زاهدان چه زمانی است؟

بهترین زمان سفر به زاهدان پاییز، زمستان و اوایل بهار است، زیرا هوای این منطقه در تابستان بسیار گرم و خشک می‌شود. از آبان تا فروردین، دمای هوا معتدل و دلپذیر است و برای گشت‌وگذار در طبیعت و بازدید از جاذبه‌های تاریخی مناسب‌تر خواهد بود. زمستان‌های زاهدان خنک اما نه خیلی سرد است، بنابراین گزینه‌ای عالی برای سفر در این فصل محسوب می‌شود. در این بازه زمانی، بازارها، کوه تفتان و مناطق طبیعی اطراف نیز زیبایی خاصی دارند. اگر به دنبال سفر در هوایی مطلوب هستید، این ماه‌ها را انتخاب کنید.

3.چه غذاهای محلی در زاهدان باید امتحان کرد؟

زاهدان دارای غذاهای محلی متنوع و خوشمزه‌ای است که نشان‌دهنده فرهنگ و سبک زندگی مردم این منطقه است. برخی از معروف‌ترین غذاهای زاهدان عبارت‌اند از:

تباهگ: گوشت خشک‌شده‌ای که با نمک و ادویه‌های محلی طعم‌دار شده و در آفتاب خشک می‌شود. برای مصرف، آن را سرخ کرده یا با برنج سرو می‌کنند.

تنورچه: گوشت بره یا گوسفند را به‌صورت کامل در تنور قرار داده و با حرارت ملایم کباب می‌کنند که طعمی دودی و لذیذ دارد.

اوجیزک: یک غذای مقوی که از ترکیب شیر، خرما، آرد و روغن حیوانی تهیه شده و معمولاً به‌عنوان صبحانه مصرف می‌شود.

بت‌ماش: نوعی خوراک ساده و مقوی شامل برنج، ماش و ادویه‌های محلی که با روغن حیوانی سرو می‌شود.

4.آداب و رسوم و فرهنگ مردم زاهدان چیست؟

مردم زاهدان، به‌ویژه بلوچ‌ها و سیستانی‌ها، به مهمان‌نوازی و احترام به بزرگ‌ترها معروف‌اند و مهمان را با چای شیرین، خرما و غذاهای محلی پذیرایی می‌کنند. پوشش سنتی آن‌ها شامل پیران و دستار برای مردان و لباس‌های سوزن‌دوزی‌شده برای زنان است. موسیقی محلی با سازهایی مثل قیچک و دهل در جشن‌ها و مراسم اجرا می‌شود. از غذاهای معروف این منطقه می‌توان به تباهگ، تنورچه و اوجیزک اشاره کرد. مراسم عروسی با آیین‌هایی مثل حنابندان و جشن‌های چندروزه برگزار می‌شود. مردم زاهدان به مناسبت‌های مذهبی مثل عید فطر و عید قربان اهمیت زیادی می‌دهند. فرهنگ غنی، آداب اصیل و سنت‌های زیبای مردم، زاهدان را به شهری خاص و دیدنی تبدیل کرده است.